Koła Gospodyń Wiejskich

Niezależność i Rozwój

Przed wejściem w życie ustawy o Kołach Gospodyń Wiejskich z dnia 9 listopada 2018 r. (Dz.U. 2018 poz. 2212) funkcjonowało około 26,5 tysiąca Kół Gospodyń Wiejskich powstałych w ramach Kółek Rolniczych (ustawa z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników Dz.U. z 1982 roku, Nr32, poz. 217) oraz kilka tysięcy powstałych po 2004 roku jako Stowarzyszenia.  

Ustawa o KGW przyznała Kołom osobowość prawną. Dzięki niej mają możliwość, by aplikować po dotacje, środki finansowe na bieżącą działalność i rozwój. 

Od wejścia w życie ustawy do lipca 2019 r. w Krajowym Rejestrze Kół Gospodyń Wiejskich zarejestrowało się już blisko 7 tys. Kół. Tylko w 2019 roku złożono do ARiMR wnioski na 20,6 mln. 

Oprócz tego, dzięki osobowości prawnej Koła Gospodyń Wiejskich mogą aplikować o inne środki w ramach samorządowych oraz rządowych konkursów i dotacji. 

Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego oraz ARiMR - jako instytucje wspierające w bieżących działaniach i rozwoju aktywności KGW – zajmują się opieką, wsparciem i pełną koordynacją:

• procesu rejestracji,
• wsparcia finansowe na działalność  i rozwój,
• stałych programów finansowych,
• rozwoju działalności gospodarczej na obszarach wiejskich. 

Dzięki rejestracji Koła Gospodyń Wiejskich są w pełni samorządnymi organizacjami mieszkańców wsi.

Co KGW uzyskują dzięki Ustawie

KGW nabywają osobowość prawną przez wpis do Krajowego Rejestru KGW

• zerowe koszty rejestracji
• wsparcie finansowe 3000 zł - 5000 zł (w zależności od liczby osób) 
• dochody KGW przeznaczone na działalność statutową:
  • bez podatku dochodowego,
  • bez obowiązku kasy fiskalnej,
  • uproszczona ewidencja przychodów i kosztów (przychód do 100 tys. zł),
  • zwolnienie z podatku VAT (do 200 tys. zł),
• możliwość prowadzenia działalności gospodarczej,
• dostęp do bezpłatnej pomocy prawnej dla KGW,
• możliwość ubiegania się o środki finansowe w ramach konkursów i dotacji (samorząd, rząd), 
• opieka pełnomocnika do spraw KGW w biurach powiatowych ARiMR oraz Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju,
• pomoc i nadzór nad działalnością Kół Gospodyń Wiejskich Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa we współpracy z Ministrem Inwestycji i Rozwoju.

Szybko. Łatwo i Skutecznie.

Z inicjatywą założenia koła gospodyń wiejskich może wystąpić co najmniej 10 osób, które ukończyły 18 lat , których miejscem zamieszkania jest wieś będąca terenem działalności koła, sołectwo położone w granicach administracyjnych miasta albo miasto do 5000 mieszkańców.

Członkiem koła gospodyń wiejskich może być każda osoba, która ukończyła lat 18, bez względu na miejsce zamieszkania.

W działalność koła mogą angażować się także osoby, które ukończyły 13 lat i uzyskają zgodę rodziców lub innych opiekunów; będą mogły również tworzyć młodzieżowe i dziecięce struktury wspierające KGW. 

Koło uzyskuje osobowość prawną w momencie wpisania KGW do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich.

Komitet założycielski lub zarząd danego KGW składa do Pełnomocnika ds. KGW w Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wniosek o wpis, listę członków koła oraz może zawrzeć oświadczenie o przyjęciu wzorcowego statut lub może uchwalić własny statut.

Koło gospodyń wiejskich może działać na podstawie wzorcowego statutu, którego treść określa załącznik do ustawy. W każdym czasie koło gospodyń wiejskich działające na podstawie wzorcowego statutu może przyjąć własny statut, zgodny z wymogami określonymi w ustawie.

Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dokonuje, w drodze decyzji, wpisu koła gospodyń wiejskich do rejestru po stwierdzeniu, że statut koła jest zgodny z przepisami prawa i założyciele koła spełniają wymagania określone w ustawie oraz w rejestrze nie dokonano wpisu koła z siedzibą w tej samej wsi.   

Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, po dokonaniu wpisu, wydaje zaświadczenie o wpisaniu koła do rejestru.

Nazwa koła gospodyń wiejskich odróżnia tworzone koło od innych kół, w szczególności przez odniesienie się do terenu działalności koła. 

Terenem działalności koła gospodyń wiejskich może być jedna wieś, ale może to być również kilka wsi. Swoje zadania w ramach działalności KGW może wykonywać także poza terenem swojej działalności, w tym na terytorium całej Polski i za granicą. 

Koło gospodyń wiejskich do dnia 28 lutego każdego roku zgłasza do rejestru listę członków koła według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego, wraz z oświadczeniami członków koła o stałym zamieszkiwaniu na obszarze wsi będącej terenem działalności koła. Obowiązek ten nie dotyczy kół, w których od 31 grudnia roku poprzedniego nie nastąpiły zmiany w składzie osobowym.

Tradycja KGW w naszych małych ojczyznach

Aby dane koło gospodyń wiejskich działało na podstawie nowej ustawy, musi zostać wpisane do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich, który będzie prowadzić Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Jeśli w ciągu miesiąca działające z tradycją i historią Koło Gospodyń Wiejskich nie wystąpi o wpis do Krajowego Rejestru KGW: 

• wówczas będzie ono mogło dalej działać na podstawie dotychczasowych przepisów, czyli Prawa o stowarzyszeniach lub ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników,
• prawo uzyskania wpisu do Krajowego Rejestru KGW nabędą członkowie nowego Koła, które miałoby zostać utworzone na podstawie przepisów niniejszej ustawy na terenie tej samej wsi. 

Działalność KGW

Koło Gospodyń Wiejskich jest dobrowolną, niezależną od administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, samorządną społeczną organizacją mieszkańców wsi wspierającą rozwój przedsiębiorczości na wsi i aktywnie działającą na rzecz środowisk wiejskich; działającą na rzecz poprawy sytuacji społeczno-zawodowej kobiet mieszkających na wsi oraz ich rodzin. Wspiera rozwój terenów wiejskich.

Koło gospodyń wiejskich może w szczególności:

• prowadzić działalność społeczno-wychowawczą i oświatowo-kulturalną w środowiskach wiejskich;
• prowadzić działalność na rzecz wszechstronnego rozwoju obszarów wiejskich;
• wspierać rozwój przedsiębiorczości kobiet;
• inicjować i prowadzić działania na rzecz poprawy warunków życia i pracy kobiet na wsi;
• upowszechniać i rozwijać formy współdziałania, gospodarowania i racjonalne metody prowadzenia gospodarstw domowych;
• reprezentować interesy środowiska kobiet wiejskich wobec organów administracji publicznej;
• rozwijać kulturę ludową, w tym w szczególności kulturę lokalną i regionalną.

KGW może prowadzić działalność zarobkową, w tym działalność gospodarczą

Ustawa przewiduje możliwość gromadzenia majątku i otrzymywania dotacji. 

Koła Gospodyń Wiejskich mogą przyjmować:

• darowizny,
• spadki i zapisy,
• korzystać z dotacji.  

Majątek KGW może powstawać także ze składek członkowskich, dochodów z własnej działalności, w tym działalności gospodarczej czy z dochodów z majątku koła.  

Dochód z działalności KGW może być przeznaczony jedynie na realizację celów statutowych koła, za to nie może być przeznaczony do podziału między członkinie/członków koła. 

UPROSZCZONA EWIDENCJA PRZYCHODÓW I KOSZTÓW 

W nowym prawie przewidziano możliwość prowadzenia przez koło uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów.

Z tej formy rozliczania z fiskusem KGW może skorzystać, spełniając łącznie 3 warunki.  

Po pierwsze, KGW osiąga przychody wyłącznie:

• z działalności statutowej z tytułu składek członkowskich, darowizn, zapisów, dotacji,
• ze sprzedaży wyrobów sztuki ludowej, w tym rękodzieła i rzemiosła ludowego i artystycznego, lub żywności regionalnej,
• ze sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych,
• z odsetek od środków pieniężnych na rachunkach bankowych lub rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, prowadzonych w związku z wykonywaną działalnością, w tym także odsetek od lokat terminowych oraz innych form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania tworzonych na tych rachunkach; 

Po drugie, w roku poprzedzającym rok podatkowy KGW osiągnęło przychody wyłącznie z tytułów, które wcześniej wymieniono, w wysokości do 100 000 zł!  

Po trzecie, koło nie posiada statusu organizacji pożytku publicznego.